กระบวนการฟื้นฟู และอนุรักษ์ป่าชุมชนแบบมีส่วนร่วมในพื้นที่จังหวัดศรีสะเกษ
- ประเภท : ชุมชนต้นแบบ
- ผู้วิจัย : นายธยายุส ขอเจริญ
- ที่อยู่ : ชุมชนตำบลน้ำคำ อำเภอเมือง และ ชุนชนตำบลกันทรอม อำเภอขุนหาญ จังหวัดศรีสะเกษ
- สังกัด : วิทยาลัยสงฆ์ศรีสะเกษ
- อีเมล : Thayuyut.kho@mcu.ac.th
- แหล่งทุน : สกสว 2567
ประวัติ
การวิจัยฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์ คือ (1) เพื่อศึกษาแนวทางการฟื้นฟู อนุรักษ์ป่าชุมชนและสร้างเครือข่ายชุมชนในพื้นที่จังหวัดศรีสะเกษ (2) เพื่อศึกษาการสร้างเครือข่ายชุมชนต้นแบบการฟื้นฟู อนุรักษ์ป่าชุมชน โดยการใช้กระบวนการแบบมีส่วนร่วมในจังหวัดศรีสะเกษ (3) เพื่อเสนอรูปแบบการฟื้นฟู อนุรักษ์ ป่าชุมชนและเครือข่ายชุมชนต้นแบบอย่างมีส่วนร่วมในจังหวัดศรีสะเกษงานวิจัยเรื่องนี้ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ จากการเก็บรวบรวมข้อมูลโดยการศึกษาเอกสารและการสัมภาษณ์เชิงลึก จากกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลัก ได้แก่ ผู้นำกลุ่ม และคณะกรรมการ สมาชิกในพื้นที่ ที่มีส่วนร่วมในการจัดตั้งกลุ่ม เครื่องมือที่ใช้ได้แก่ แบบสัมภาษณ์เชิงลึก การวิเคราะห์ข้อมูลใช้การวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)
ผลการศึกษาพบว่า
แนวทางการฟื้นฟูและอนุรักษ์ป่าชุมชนและการสร้างเครือข่ายชุมชนได้ผลลัพธ์สำคัญที่ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการมีส่วนร่วมของชุมชนในกระบวนการพัฒนา การใช้เทคโนโลยี การสร้างเศรษฐกิจท้องถิ่นที่ยั่งยืน และการสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐและภาคเอกชนในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติการมีส่วนร่วมของชุมชน เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้การฟื้นฟูและอนุรักษ์ ทรัพยากรธรรม ชาติประสบผลสำเร็จและยั่งยืน การให้ชุมชนมีบทบาทในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติไม่เพียงแต่สร้างความรับผิดชอบในการดูแลสิ่งแวดล้อม แต่ยังเสริมสร้างความรู้สึกเป็นเจ้าของทรัพยากรที่พวกเขามีส่วนร่วมในการอนุรักษ์หรือฟื้นฟู ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้ชุมชนมีความตั้งใจและแรงจูงใจในการรักษาทรัพยากรเหล่านี้อย่างต่อเนื่อง เป็นต้น
ชุมชนมีความเข้าใจลึกซึ้งเกี่ยวกับทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ของตน เป็นการเพิ่มพูนความรู้เกี่ยวกับความสำคัญของป่าไม้และวิธีการอนุรักษ์ให้กับสมาชิกในชุมชนการสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานภายนอก การประสานงานกับองค์กรภาครัฐและเอกชน เพื่อขอรับการสนับสนุนทรัพยากรหรือความช่วยเหลือในการฟื้นฟูป่าตัวอย่าง การสร้างเครือข่ายฟื้นฟูป่า สร้างความเข้มแข็งของชุมชน การมีส่วนร่วมในกิจกรรมฟื้นฟูป่าส่งเสริมความสามัคคีและความเข้มแข็งของชุมชนท้องถิ่น การสนับสนุนทางนโยบาย เครือข่ายสามารถเป็นเสียงร่วมในการสนับสนุนและผลักดันนโยบายที่เอื้อประโยชน์ต่อการฟื้นฟูป่าและการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมแนวทางการสร้างเครือข่ายฟื้นฟูป่า
การสร้างความร่วมมือระหว่างภาครัฐ และภาคเอกชนในการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติการปลูกป่าทดแทนการปลูกพันธุ์ไม้ท้องถิ่นเพื่อฟื้นฟูพื้นที่ที่เสื่อมโทรม โดยใช้พันธุ์ไม้ที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อม และสามารถกลับไปทำหน้าที่ในระบบนิเวศเดิมได้ การฟื้นฟูป่าธรรมชาติส่งเสริมให้มีการปล่อยให้ป่าฟื้นฟูเองตามธรรมชาติ เช่น การป้องกันการลักลอบตัดไม้และการทำลายป่า การปรับปรุงพื้นที่เสื่อมโทรม โดยใช้เทคนิคการฟื้นฟูที่มุ่งปรับปรุงดินและการดูแลแหล่งน้ำเพื่อสร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับการเจริญเติบโตของพืชป่าธรรมชาติ การอนุรักษ์และการใช้ประโยชน์จากป่าชุมชน การมีส่วนร่วมชุมชนในพื้นที่ร่วมกันกำหนดกฎเกณฑ์ในการใช้ประโยชน์จากป่า เช่น การเก็บหาของป่า การตัดไม้เพื่อใช้ในครัวเรือน หรือการใช้ทรัพยากรอื่น ๆ โดยการร่วมมือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องส่งเสริมการใช้ทรัพยากรป่าในรูปแบบที่ยั่งยืน